Τι Είναι ο Υποσυνείδητος Νους; (Μία Επιστημονική Προσέγγιση)

Θυμάστε όταν προσπαθήσατε να οδηγήσετε ποδήλατο για πρώτη φορά;


Μπορείτε να μετρήσετε τον αριθμό των επαναλήψεων που απαιτούνται για την εκτέλεση ενός άψογου χορού;

Έχετε ποτέ προσπαθήσει να μάθετε ένα νέο μουσικό όργανο;

Τις περισσότερες φορές, οι πρώτες προσπάθειες εκμάθησης ή συγχρονισμού ενός νέου συνόλου πολύπλοκων ενεργειών είναι πάντα δύσκολες. Μόλις γίνουμε πιο εξειδικευμένοι πάνω σε κάτι, όλες οι κινήσεις αρχίζουν να απαιτούν λιγότερη συνειδητή προσπάθεια, ωσότου να γίνονται όλα φυσικά.

Όλες αυτές οι αυτόματες κινήσεις καθοδηγούνται από μια από τις ισχυρότερες εσωτερικές δυνάμεις που οδηγούν την ανθρώπινη συμπεριφορά – τον υποσυνείδητο νου.













Υποσυνείδητος Νους – Που Κρύβεται;

Είναι σύνηθες να ακούμε για συνειδητά και ασυνείδητα είδη ενεργειών όταν οι επιστήμονες μιλάνε για τον εγκέφαλο. Ως αποτέλεσμα, πολλοί είναι εξοικειωμένοι με την ιδέα ότι η συμπεριφορά μας είναι λιγότερο λογική από ό, τι πιστεύουμε ότι είναι.

Είτε μας αρέσει είτε όχι, η ικανότητά μας να ελέγξουμε τις σκέψεις, να συγχρονίσουμε τις κινήσεις ή να βιώσουμε συναισθήματα εξαρτάται από το βάθος της επεξεργασίας των πληροφοριών.

Η ιδέα για βαθύτερα επίπεδα επεξεργασίας πληροφοριών αναπτύχθηκε και μελετήθηκε εκτενώς από τον διάσημο αυστριακό ψυχολόγο Sigmund Freud (1856 – 1939), ο οποίος εισήγαγε το μοντέλο τριών επιπέδων του νου.

Σύμφωνα με το μοντέλο του, ο νους χωρίζεται στα ακόλουθα επίπεδα:

Συνειδητός – ορίζει όλες τις σκέψεις, τις αισθήσεις, και τις ενέργειες μέσα στην επίγνωσή μας. Για παράδειγμα, την ομορφιά και την απόλαυση της μυρωδιάς μιας κόκκινης τουλίπας.

Υποσυνείδητος – ορίζει όλες τις αντιδράσεις και τις αυτόματες ενέργειες που μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε εάν τις σκεφτούμε. Για παράδειγμα, η ικανότητά μας να οδηγούμε ένα αυτοκίνητο: μόλις αποκτήσουμε τα προσόντα, σταματάμε να σκεφτόμαστε ποια εργαλεία θα χρησιμοποιήσουμε, ποια πεντάλ θα πιέσουμε ή ποιους καθρέφτες θα κοιτάξουμε, αλλά μπορούμε να αντιληφθούμε τι κάναμε μόλις το σκεφτούμε.

Ασυνείδητος – ορίζει όλα τα παρελθοντικά γεγονότα και τις μνήμες, απρόσιτες για εμάς, ανεξάρτητα από το πόσο σκληρά προσπαθούμε να τις φέρουμε στην επιφάνεια. Για παράδειγμα, η πρώτη λέξη που μάθαμε να λέμε ή πώς αισθανόμασταν όταν ξεκινήσαμε να περπατάμε μόνοι μας.

Επιστημονική Προσέγγιση του Υποσυνείδητου Νου

Μέχρι σήμερα, η προσπάθεια εξήγησης του πώς η αλληλεπίδραση αυτών των διαφορετικών επιπέδων επηρεάζει τη συμπεριφορά μας παραμένει μια από τις πιο επιτακτικές προκλήσεις στην ψυχολογία και τη νευροεπιστήμη.

Προκειμένου να βρουν το πώς ένα επίπεδο νου επηρεάζει το άλλο, οι επιστήμονες πρέπει να είναι σε θέση να ανιχνεύουν διαφορετικά βάθη του νου.

Πολύ συχνά, τα επίπεδα της επεξεργασίας πληροφοριών θα μπορούσαν να ληφθούν με τη χρήση παραδειγμάτων εκκίνησης. Παραδείγματος χάριν, μια πρόσφατη ψυχολογική μελέτη έδειξε το πώς άσχετα σήματα διαμορφώνουν τη μάθηση και πρότειναν ότι η επίδραση των συνειδητών, υποσυνείδητων και ασυνείδητων σκέψεων μπορεί να διαμορφωθεί με ποικίλο χρόνο παρουσίασης των συναισθημάτων των προσώπων.

Σε αυτό το πείραμα, παρουσιάστηκε στους συμμετέχοντες μια σειρά από εικόνες ανθρώπινων προσώπων και τους ζητήθηκε να καθορίσουν εάν η έκφραση του προσώπου σε μια προηγούμενη εικόνα μιμείται την ίδια συγκίνηση.

Είναι ενδιαφέρον ότι τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι άνθρωποι ήταν σε θέση να αναγνωρίσουν σωστά τη διαφορά μεταξύ των εκφράσεων του προσώπου, αν οι εικόνες εμφανίζονταν για τουλάχιστον 0,047 δευτερόλεπτα. Μόλις η διάρκεια των εικόνων μειώθηκε σε 0,027s – 0,033s, ο ρυθμός των σωστών αποκρίσεων μειώθηκε περίπου κατά το ήμισυ. Αντίθετα, οι ερωτηθέντες δεν μπόρεσαν να διακρίνουν τις εκφράσεις του προσώπου όταν η διάρκεια του ερεθίσματος μειώθηκε ακόμη περισσότερο (στα 0,020s).

Με αυτόν τον τρόπο, η έρευνα έδειξε σαφή διαφοροποίηση της συνειδητής και ασυνείδητης επιρροής των σκέψεων: οι άνθρωποι μπορούσαν να δώσουν απαντήσεις χωρίς λάθη μόνο αν η εικόνα μπορούσε να φτάσει στο επίπεδο συνειδητής συνείδησης.

Ακόμα πιο απροσδόκητο είναι το γεγονός ότι όταν οι εικόνες εμφανίζονταν για 0.027s – 0.033s, διάστημα που δεν μπορούσε να είναι επαρκές για την ερεθιστική φρασεολογία στο επίπεδο της συνειδητής συνείδησης, αλλά, παρόλα αυτά είχε μετρήσιμη επίδραση στη συμπεριφορά.

Συγκεκριμένα, ο ρυθμός των σωστών απαντήσεων μειώθηκε μόλις κατά το ήμισυ, πράγμα που σημαίνει ότι οι συμμετέχοντες ήταν ακόμα εν μέρει σε θέση να παρέχουν σωστές απαντήσεις, υποδεικνύοντας την παρουσία του υποσυνείδητου νου.

Ενεργοποίηση Περιοχών του Εγκεφάλου

Μπορεί να είστε περίεργοι σχετικά με το εάν η ενεργοποίηση του εγκεφάλου διαφέρει όταν βιώνουμε μια επιρροή του υποσυνείδητου έναντι του συνειδητού νου. Μπορεί να θέλετε να μάθετε για πιο λόγο οι συνειδητές σκέψεις συχνά επεξεργάζονται πιο αργά από τις ασυνείδητες.

Ή μπορεί να διερωτάστε αν οι επιστήμονες μπορούν να καθορίσουν ακριβείς οδούς επεξεργασίας τέτοιων μικροσκοπικών και λεπτών εννοιών όπως οι υποσυνείδητες σκέψεις.

Μέχρι πρόσφατα, ήταν αδύνατο να εντοπίσουμε σε ποιο σημείο του εγκεφάλου εμφανίζονται αυτές οι διεργασίες σκέψης ή να απεικονίσουμε συγκεκριμένες περιοχές ενεργοποίησης του εγκεφάλου. Ωστόσο, η ανακάλυψη των μεθόδων απεικόνισης του εγκεφάλου επέτρεψε στους ερευνητές να μελετήσουν τις διαδρομές επεξεργασίας της σκέψης παρέχοντας την ευκαιρία να απεικονίσουν τις αλλαγές της νευροανατομίας ενός εγκεφάλου.

Σήμερα, η έρευνα σχετικά με την απεικόνιση του εγκεφάλου υποστήριξε πράγματι το μοντέλο του νου του Φρόιντ και πρότεινε ότι το βάθος της σκέψης εξαρτάται από την πορεία της επεξεργασίας. Συγκεκριμένα, μελέτες (μελέτη 1, μελέτη 2) έδειξαν ότι οι οδοί των συνειδητών και ασυνείδητων σκέψεων μπορούν να διαφοροποιηθούν με σαφήνεια.

Αντιθέτως, το μονοπάτι του υποσυνείδητου είναι πολύ δύσκολο να καθοριστεί. Στην πραγματικότητα, οι υποσυνείδητες σκέψεις δεν φαίνεται να έχουν τη δική τους πορεία επεξεργασίας. Αντίθετα, μοιράζονται τα κομμάτια των δύο – συνειδητών και ασυνείδητων – οδών επεξεργασίας πληροφοριών.


Πηγές/Αναφορές:

https://imotions.com/blog/what-is-the-subconscious-mind/
Bargh, J. A., & Morsella, E. (2008). The unconscious mind. Perspectives on psychological science, 3(1), 73-79.
Horga, G., & Maia, T. V. (2012). Conscious and unconscious processes in cognitive control: a theoretical perspective and a novel empirical approach. Frontiers in human neuroscience, 6.
Meneguzzo, P., Tsakiris, M., Schioth, H. B., Stein, D. J., & Brooks, S. J. (2014). Subliminal versus supraliminal stimuli activate neural responses in anterior cingulate cortex, fusiform gyrus and insula: a meta-analysis of fMRI studies. BMC psychology, 2(1), 1.
Stephan, K. M., Thaut, M. H., Wunderlich, G., Schicks, W., Tian, B., Tellmann, L., … & Homberg, V. (2002). Conscious and subconscious sensorimotor synchronization—prefrontal cortex and the influence of awareness. Neuroimage, 15(2), 345-352.
Watanabe, N., & Haruno, M. (2015). Effects of subconscious and conscious emotions on human cue-reward association learning. Scientific reports, 5.




πηγή.visualmeditation.com