Τι είναι η κολονοσκόπηση;

Η κολονοσκόπηση αποτελεί μία εξέταση ταμπού για πολλούς ασθενείς, ωστόσο είναι απαραίτητη για την έγκαιρη διάγνωση ενοχλητικών έως και επικίνδυνων ασθενειών του γαστρεντερικού συστήματος, όπως πολύποδες ή καρκίνο του εντέρου.
Ωστόσο, παρόλο που όλοι γνωρίζουν την μεγάλη χρησιμότητα της, ελάχιστοι γνωρίζουν πραγματικά πως γίνεται και ποιες ασθένειες μπορεί να διαγνώσει με αυτή ένας εξειδικευμένος γαστρεντερολόγος.

Η κολονοσκόπηση είναι μια εξέταση που επιτρέπει στον γιατρό σας να μελετήσει τα εσωτερικά τοιχώματα του ορθού και του παχέος εντέρου. Για την κολονοσκόπηση χρησιμοποιείται ένας λεπτός, εύκαμπτος σωλήνας που ονομάζεται κολονοσκόπιο και είναι συνδεδεμένος με μία μικρή βιντεοκάμερα που καταγράφει το εσωτερικό του εντέρου.
Με αυτό το εργαλείο, ο εξειδικευμένος γαστρεντερολόγος, είναι σε θέση να εντοπίσει έλκη, πολύποδες του παχέος εντέρου, όγκους και περιοχές με φλεγμονή ή αιμορραγία.

Επιπλέον, με την κολονοσκόπηση, ο γαστρεντερολόγος μπορεί να συλλέξει ιστικά δείγματα ή ανησυχητικούς όγκους για βιοψία, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως διαγνωστική εξέταση για να ελέγξει την ύπαρξη καρκίνου του παχέος εντέρου ή προκαρκινικών εκβλαστήσεων στο παχύ έντερο ή το ορθό.

Γίνεται συνήθως με μέθη και η ίδια η διαδικασία δεν διαρκεί περισσότερο από μία ώρα, ωστόσο ο ασθενής μπορεί να χρειαστεί να παραμείνει στο ιατρείο για περίπου δύο ώρες μετά την εξέταση, προκειμένου να συνέλθει πλήρως από την μέθη και τις επιπτώσεις της. Επιπλέον είναι απαραίτητο να φύγει από το ιατρείο συνοδεία κάποιου ενήλικα και να μην οδηγήσει, καθώς τα αντανακλαστικά του θα είναι μειωμένα λόγω της μέθης.

Σε κάθε περίπτωση, είναι απαραίτητο, την εξέταση να αναλάβει ένας έμπειρος και εξειδικευμένος γαστρεντερολόγος, προκειμένου να εντοπίσει με την πρώτη, όλα τα «ύποπτα σημάδια» που θα μπορούσαν να υποδεικνύουν την εμφάνιση κάποιας νόσου ή πάθησης.

Ποια είναι προετοιμασία πριν την κολονοσκόπηση;

Πριν την κολονοσκόπηση

Για να μπορέσει να γίνει η εξέταση πρέπει να γίνει καθαρισμός του εντέρου με δίαιτα και καθαρτικά τις προηγούμενες ημέρες. Ο σωστός καθαρισμός είναι απαραίτητος γιατί αλλιώς η εξέταση δεν είναι αξιόπιστη και πολλές φορές είναι αδύνατη.

Για τον λόγο αυτό ο ασθενής πρέπει να ακολουθήσει πιστά τις εντολές για να υπάρξει και σωστό αποτέλεσμα. Το είδος της προετοιμασίας μπορεί να τροποποιηθεί ανάλογα με τον ασθενή, την ηλικία του, τα συνυπάρχοντα νοσήματα και τις συνήθειες του εντέρου.

Αν παίρνει φάρμακα ενημερώνει τον γιατρό για τα φάρμακα αυτά και αποφασίζεται αν κάποια από αυτά θα διακοπούν ή όχι.

Ιδιαίτερα σημειώνεται πως για να αφαιρεθούν πολύποδες που τυχόν ανευρεθούν κατά την διάρκεια της εξέτασης πρέπει να έχουν διακοπεί φάρμακα που σχετίζονται με την πήξη του αίματος [ασπιρίνη, salospir, plavix, iscover..] πάντα σε συνεννόηση με τον γαστρεντερολόγο αλλά και με τον θεράποντα γιατρό που έχει χορηγήσει την συγκεκριμένη αγωγή σχετικά με την διάρκεια της διακοπής αλλά και με το αν χρειάζεται να αντικασταθούν για κάποιες ημέρες από άλλα φάρμακα.

Ο γιατρός θα σας ρωτήσει αν έχετε εμφανίσει στο παρελθόν αλλεργίες σε κάποια από τα φάρμακα της εξέτασης. Ο ασθενής έρχεται στο ραντεβού με συνοδό και όχι μόνος του.

Το κολονοσκόπιο

Το ενδοσκόπιο είναι ένας μακρύς εξαιρετικά ελαστικός σωλήνας διαμέτρου χιλιοστών που εισέρχεται από τον πρωκτό και ελέγχει το παχύ έντερο. Στο άκρο του έχει κάμερα από την οποία εκπέμπεται φως. Η εικόνα που καταγράφεται μεταφέρεται σε ειδική οθόνη υψηλής ευκρίνειας στην οποία ο γαστρεντερολόγος βλέπει το εσωτερικό του εντέρου.

Η εξέταση ξεκινά

Ο ασθενής ξαπλώνει στο εξεταστικό κρεβάτι στο αριστερό πλάι. Τοποθετείται στο δάκτυλο του ασθενούς ειδικό μηχάνημα για την καταγραφή των σφύξεων αλλά και του κορεσμού οξυγόνου στο αίμα κατά την διάρκεια της εξέτασης. Τοποθετείται φλεβοκαθετήρας μέσω του οποίου θα χορηγηθεί η αναισθησία.

Στον ασθενή χορηγείται μέθη δηλαδή ενδοφλέβια ένεση προποφόλης και σε λίγα δευτερόλεπτα ο ασθενής κοιμάται.

Κατά την διάρκεια της εξέτασης

Κατά την εξέταση ελέγχεται το εσωτερικό τοίχωμα του παχέος εντέρου. Αν κριθεί σκόπιμο, με την χρήση κατάλληλης λαβίδας που διέρχεται μέσα από το ενδοσκόπιο λαμβάνονται δείγματα από το τοίχωμα των οργάνων [βιοψίες]. Με την χρήση μεγεθυντικών ενδοσκοπιών μπορούμε να αναγνωρίσουμε μικροσκοπικές αλλοιώσεις που δεν θα φανούν με τα κλασσικά ενδοσκόπια, ακόμη και χωρίς να υπάρχει ανάγκη για την λήψη βιοψιών.

Η εξέταση διαρκεί, ανάλογα πάντα με την περίπτωση, 10-20 λεπτά. Κατά την κολονοσκόπηση μπορεί να ανευρεθούν πολύποδες, δηλαδή προκαρκινικές αλλοιώσεις στο τοίχωμα του εντέρου, οι οποίοι μπορεί να αφαιρεθούν με την σύμφωνη πάντα γνώμη του ασθενούς.

Μετά την εξέταση

Μετά την εξέταση, σε λίγα δευτερόλεπτα, ο ασθενής ξυπνά. Παραμένει κάποια ώρα στο κρεβάτι πριν σηκωθεί και μιλήσει με τον γιατρό σχετικά με τα αποτελέσματα της εξέτασης.

Μετά την εξέταση και για το υπόλοιπο της ημέρας ο ασθενής δεν επιτρέπεται να οδηγήσει ή να χειριστεί μηχανήματα καθώς τα αντανακλαστικά του είναι μειωμένα λόγω της χορηγηθείσης αναισθησίας.

Συχνές ερωτήσεις

Γιατί πρέπει να κάνω κολονοσκόπηση;

Η κολονοσκόπηση είναι η καλύτερη προληπτική εξέταση για τον έγκαιρο εντοπισμό κα τη διάγνωση επικίνδυνων παθήσεων όπως οι πολύποδες και ο καρκίνος του παχέος εντέρου, οι οποίες μπορούν να θεραπευθούν πλήρως αν αντιμετωπιστούν έγκαιρα.

Πόσο διαρκεί η διαδικασία της κολονοσκόπησης;

Η διαδικασία της κολονοσκόπησης διαρκεί συνήθως λιγότερο από μία ώρα. Υπολογίστε όμως ότι θα παραμείνετε στο ιατρείο για περίπου δύο ώρες, χρονικό διάστημα το οποίο μπορεί να ποικίλει από ασθενή σε ασθενή, ανάλογα με το πόση αναισθησία είναι αναγκαία και πόσο εύκολα θα συνέλθετε από αυτή.

Είναι επώδυνη διαδικασία;

Κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης, μπορεί να αισθανθείτε κάποια πίεση, φούσκωμα ή κράμπες, αλλά δεν είναι συνήθως επώδυνο. Παρόλαυτα θα σας δοθεί μέτρια αναισθησία για να χαλαρώσετε. Η ίδια η διαδικασία διαρκεί 30 με 60 λεπτά, ωστόσο θα πρέπει να προγραμματίσετε δύο έως τρεις ώρες μέχρι να συνέλθετε τελείως από την νάρκωση και να μπορείτε να φύγετε από το ιατρείο.

Πώς πρέπει να προετοιμαστώ για την κολονοσκόπηση;

Ο γιατρός θα σας δώσει λεπτομερείς οδηγίες λίγες ημέρες πριν την εξέταση. Μπορεί να χρειαστεί να προμηθευτείτε ειδικές τροφές ή και να πάρετε καθαρτικά από ένα φαρμακείο. Θα ακολουθήσετε μια ειδική δίαιτα την ημέρα πριν από την εξέταση και θα χρειαστεί επίσης να πάρετε ένα πολύ ισχυρό καθαρτικό ή κλύσμα προκειμένου να καθαρίσει το κόλον.

Το κλειδί για να γίνει σωστά η εξέταση είναι να έχει καθαριστεί εντελώς το παχύ έντερο. Σημαντικό ωστόσο είναι να καταναλώσετε πολλά υγρά, αλλά να μην φάτε ή πιείτε οτιδήποτε μπορεί να χρωματίσει κόκκινο ή μοβ το έντερό σας και να αποφύγετε να φάτε ποπκορν την εβδομάδα πριν την εξέταση, καθώς τα εσωτερικά τσόφλια τους μένουν στο κόλον για πολλές ημέρες και μπορεί να παραπλανήσουν τον γιατρό.

Τι να περιμένω μετά την εξέταση;

Λόγω της αναισθησίας θα νιώθετε ελαφριά ζαλάδα, γι’ αυτό είναι καλό να σας συνοδεύσει ένας έμπιστος ενήλικας στο σπίτι. Επιπλέον για μερικές ώρες μπορεί να αισθάνεστε κάποιες κράμπες ή φούσκωμα, λόγω του αέρα που εισάγεται στο παχύ έντερο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.

To παρόν άρθρο επιμελήθηκε από τον Ιατρό Παναγιωτάκοπουλο Θεοδόση για το Winners Seminars Group